روایات بندهشی، زمینة گفتمانی استعاره‌های شاهنامه

نویسندگان

  • علی قلی نامی دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)
چکیده مقاله:

آن­گاه که بخش­های پهلوانی و اساطیری شاهنامه، با برخی واقعیّت­های تاریخی و همچنین با حوادث ازلی و بندهشی مقایسه شود، تطابقی معنادار آشکار می­شود. یکی از مواردی که در بررسی­های مربوط به شاهنامه مغفول مانده، تحلیل چگونگی انطباق میان رویدادهای ازلی و مینویِ توصیف شده در کتاب بندهش با حوادث پهلوانی و چگونگی تأثّر فردوسی از آن بن‌مایه‌های اسطوره‌ای و تبلور آن در زبان استعاری یا مجازی شاهنامه است. بنا بر ادّعای این جستار، این انطباق خود یک استعارۀ بزرگ است که به زمینۀ گفتمانی ظهور و بروز استعاره نظر دارد. مقالة حاضر به شیوة توصیفی- تحلیلی و الهام از نظریّة گفتمانی دریدا تلاش کرده است به بازخوانی جایگاه استعاره در شاهنامه بپردازد. بنابر نتیجة این پژوهش، علاوه بر استعارات بلاغی و عاطفی، استعاره‌هایی در شاهنامه دیده می‌شود که نه‌تنها با قدرت و هنر بیانی فردوسی آمیخته گشته است، متأثّر از بنیان‌های اساطیری و بازنمایی باورهای بندهشنی­است که می‌توان از آن با عنوان استعارات ارجاعی و فرهنگی یاد کرد. لذا در بازشناسی و بازخوانی روایات اساطیری و پهلوانی شاهنامه باید به زیرساخت گفتمانی استعاره‌های ارجاعی و فرهنگی بیش از پیش توجّه کرد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

روایات بندهشی، زمینة گفتمانی استعاره های شاهنامه

آن­گاه که بخش­های پهلوانی و اساطیری شاهنامه، با برخی واقعیّت­های تاریخی و همچنین با حوادث ازلی و بندهشی مقایسه شود، تطابقی معنادار آشکار می­شود. یکی از مواردی که در بررسی­های مربوط به شاهنامه مغفول مانده، تحلیل چگونگی انطباق میان رویدادهای ازلی و مینویِ توصیف شده در کتاب بندهش با حوادث پهلوانی و چگونگی تأثّر فردوسی از آن بن مایه های اسطوره ای و تبلور آن در زبان استعاری یا مجازی شاهنامه است. بنا بر...

متن کامل

تحلیل گفتمانی طبقه بندی اجتماعی در شاهنامه

«طبقه­بندی اجتماعی» یکی از مفاهیم مهم در حوزۀ علوم اجتماعی به­شمار می­آید. این مفهوم که توزیع افراد جامعه با سطح اقتصادی و اجتماعی مشابه است، برآیند تحوّل و توسعۀ جامعه و پیچیدگی روابط انسانی در زمینه­های گوناگون است؛ امّا در عین حال، در ادوار مختلف منشأ نابرابریهای اجتماعی، توزیع ناعادلانۀ امکانات و در نتیجه رکود جامعه نیز بوده­است. در ایران باستان و به­تبع آن در شاهنامۀ فردوسی که داستا­نهای آن ...

متن کامل

اشارات اسلامی و سامی در روایات باستانی/ شاهنامه

بخشی از ادبیات فارسی را روایاتی شکل داده که درون­مایه آنها متعلّق به ایران باستان است؛ امّا این داستان‌ها از اشارات و عناصرِ اعتقادیِ اسلامی و یـا سامی بـرکنار نمانده و حتّی بـه شاهنامه کـه حماسه ملّی ایرانیان انگاشته می­ شود راه یافته است؛ چنان­که در آن، اندیشه‌های گنوسی‌وار متعلّق به عرفای صدر مسیحیّت در رفتار کسانی چون ایرج  و کیخسرو ـ همچون شریر دانستنِ جهان و تنِ آدمی ـ دیده می‌شود. شاید این باورها ...

متن کامل

تحول روایات پیشدادیان از اوستا تا شاهنامه

اگر در مقایسه اوستا با روایات دوره ساسانی و ادبیات پهلوی با منظومه های حماسی ایران در قرن پنجم وششم بر آییم میان بعضی از قطعات آن فرق فاحش خواهیم دید این تفاوت در اصل داستان نیست زیرا از این حیث به تفاوتهای جزئی بر می خوریم این اختلاف بیشتر در اختصار و تفصیل است مثلاً نام کیومرث در اوستا گیه مرتن و در پهلوی گیومرد و در فارسی کیومرث می باشد و همچنین در اوستا کیومرث به عنوان اولین انسان و اوج تکوی...

15 صفحه اول

آسیب‌شناسی پژوهش‌های داخلی در زمینة مسئولیت‌پذیری اجتماعی با رویکرد فراترکیب

هدف: شناسایی عوامل اساسی و تعیین‌کننده در کاربردی بودن پژوهش‌‌های مربوط به ‌مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها در شرایط کنونی که این دسته از فعالیت‌‌های شرکت‌ها در حال افزایش است، اجتناب‌ناپذیر است. بر همین اساس، هدف این پژوهش پی بردن به دلایل ضعف پژوهش‌های مربوط به مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها در کشور ایران است.روش‌شناسی: این پژوهش با استفاده از مبنای پارادایم تفسیری، رویکرد استقرایی، روش فرامطالع...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 19  شماره 40

صفحات  205- 230

تاریخ انتشار 2016-11-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023